ماده ۶۷۷ قانون مدنی:
> "موکل میتواند انجام امری را که از موارد وکالت است، خود انجام دهد. در این صورت، وکالت منفسخ میشود."
توضیح موضوع
وکالت یک قرارداد است که در آن، وکیل اختیار انجام اموری مشخص را از طرف موکل دارد. اما اگر موکل خودش اقدام به انجام مورد وکالت کند، دیگر نیازی به وکیل برای انجام آن امر نیست و موضوع وکالت بهطور طبیعی پایان مییابد. حتی اگر وکالت بهصورت "بلاعزل" باشد، این اصل به قوت خود باقی است.
مثال عملی
فرض کنید:
آقای "الف" وکالت بلاعزل به آقای "ب" داده است تا ملک او را بفروشد.
آقای "الف" شخصاً به یک خریدار مراجعه کرده و ملک را فروخته و انتقال سند را نیز انجام داده است.
در این حالت:
چون مورد وکالت (فروش ملک) توسط خود موکل انجام شده، وکالت آقای "ب" بهطور خودکار منفسخ میشود.
حتی اگر در قرارداد ذکر شده باشد که وکالت "بلاعزل" است، بلاعزلی تأثیری در این انفساخ نخواهد داشت، زیرا موضوع وکالت دیگر وجود ندارد.
نکات مهم
1. انجام مورد وکالت توسط موکل: انجام موضوع وکالت توسط موکل به معنای پایان یافتن قرارداد وکالت است.
2. عدم نیاز به عزل رسمی: در این حالت، نیازی به عزل رسمی یا اقدامات دیگر نیست، زیرا قرارداد وکالت بهدلیل انجام مورد آن پایان یافته است.
3. استثناها: اگر وکالت به همراه تعهدات مالی یا حقوقی دیگر (مثلاً بهعنوان وثیقه) تنظیم شده باشد، ممکن است پیچیدگیهای حقوقی ایجاد شود که نیاز به طرح دعوا دارد.
جمعبندی
بنابراین، اگر موکل خود اقدام به انجام مورد وکالت کند، وکالت بلاعزل نیز عملاً باطل میشود و وکیل دیگر حقی برای اقدام در آن موضوع نخواهد داشت.
نسرین شمسی