مدیر کل
### شرایط پرداخت مهریه از جانب پدر شوهر
**مهریه** به عنوان حق قانونی و شرعی زن، در زمان عقد ازدواج بر ذمه شوهر قرار می‌گیرد. این موضوع بر اساس قرارداد ازدواج میان زن و مرد تعیین می‌شود و پرداخت آن به طور معمول بر عهده مرد (شوهر) است. اما گاهی پیش می‌آید که سوالاتی درباره امکان پرداخت مهریه از سوی پدر شوهر مطرح می‌شود. در این مقاله، به بررسی شرایط و قوانین مربوط به پرداخت مهریه توسط پدر شوهر پرداخته می‌شود.
#### 1. **تعهد مستقیم پدر شوهر به پرداخت مهریه**
بر اساس قانون مدنی ایران، مهریه به عنوان دینی بر عهده شوهر است و پدر شوهر تعهد مستقیمی نسبت به پرداخت آن ندارد. اما در صورتی که **پدر شوهر به صورت کتبی یا شفاهی متعهد** شود که مهریه را به جای فرزند خود بپردازد، این تعهد قانونی تلقی می‌شود. این تعهد معمولاً در **عقدنامه** یا به صورت **قولنامه** درج می‌شود. در چنین حالتی، پدر شوهر موظف به پرداخت مهریه طبق تعهد خواهد بود.
#### 2. **شرایط قانونی تعهد پدر شوهر**
اگر پدر شوهر در زمان عقد یا پس از آن به طور رسمی تعهدی به پرداخت مهریه بدهد، این تعهد بر اساس قانون باید دارای شرایط زیر باشد:
- **رضایت کامل پدر شوهر**: تعهد باید با اراده و رضایت کامل پدر شوهر انجام شود. هیچ‌گونه اجبار یا اکراه نباید در این تعهد وجود داشته باشد.
- **صحت تعهد**: تعهد پدر شوهر باید بر اساس یک سند رسمی و معتبر باشد، تا در صورت اختلاف بتوان آن را در دادگاه استناد کرد.
- **ذکر دقیق تعهد**: در سند تعهد باید میزان و نحوه پرداخت مهریه به‌طور دقیق مشخص شود.
#### 3. **پدر شوهر به عنوان ضامن مهریه**
گاهی ممکن است پدر شوهر به عنوان **ضامن پرداخت مهریه** تعیین شود. در این صورت، اگر شوهر قادر به پرداخت مهریه نباشد، پدر شوهر به عنوان ضامن باید مهریه را بپردازد. ضمانت پدر شوهر معمولاً به صورت **کتبی** در سند عقد یا توافق جداگانه‌ای قید می‌شود. مطابق ماده 684 قانون مدنی، ضامن در قبال دینی که بر عهده بدهکار اصلی (شوهر) است، مسئول خواهد بود و در صورت عدم پرداخت بدهکار اصلی، ضامن (پدر شوهر) باید دین را پرداخت نماید.
#### 4. **انتقال مسئولیت پرداخت مهریه به پدر شوهر**
مطابق قوانین ایران، مهریه دینی است که بر عهده شوهر است و **قانوناً انتقال این دین به دیگری** بدون توافق یا تعهد رسمی امکان‌پذیر نیست. به عبارت دیگر، پدر شوهر به صورت خودکار و به صرف رابطه خانوادگی، مسئول پرداخت مهریه نخواهد شد. اگر شوهر فوت کند و مهریه پرداخت نشده باشد، مهریه از **ترکه** (ارث) شوهر پرداخت می‌شود و پدر شوهر از این بابت مسئولیتی نخواهد داشت، مگر آنکه به‌طور مشخص تعهد کرده باشد.
#### 5. **پرداخت مهریه از سوی پدر شوهر به عنوان هدیه یا کمک**
در برخی از موارد، پدر شوهر ممکن است به دلیل مشکلات مالی فرزندش (شوهر) یا به عنوان **کمک خانوادگی**، بخواهد مهریه عروس را پرداخت کند. این پرداخت به معنای **کمک مالی یا هدیه** است و جنبه تعهدی ندارد. بنابراین، از لحاظ قانونی الزام‌آور نخواهد بود و پدر شوهر می‌تواند به صلاحدید خود این کار را انجام دهد.
#### 6. **پیامدهای قانونی تعهد پدر شوهر**
اگر پدر شوهر تعهد به پرداخت مهریه کرده باشد و از انجام تعهد خود خودداری کند، زن می‌تواند با مراجعه به دادگاه، نسبت به اجرای این تعهد اقدام کند. دادگاه با استناد به تعهد کتبی یا قولنامه، پدر شوهر را ملزم به پرداخت مهریه می‌نماید. در صورتی که پدر شوهر توانایی مالی نداشته باشد، دادگاه می‌تواند مهریه را به صورت اقساطی از وی مطالبه کند.
#### 7. **پدر شوهر در قبال ناتوانی مالی شوهر**
اگر شوهر به دلیل **ناتوانی مالی** قادر به پرداخت مهریه نباشد، مسئولیت پرداخت مهریه بر عهده پدر شوهر نخواهد بود مگر آنکه تعهد قانونی یا ضمانت قبلی وجود داشته باشد. زن می‌تواند با طرح دعوی **اعسار** در دادگاه، درخواست تقسیط مهریه کند؛ اما این امر مسئولیت مستقیم پدر شوهر را در پرداخت مهریه به وجود نمی‌آورد.
### نتیجه‌گیری
بر اساس قانون مدنی ایران، پرداخت مهریه بر عهده شوهر است و پدر شوهر تعهدی مستقیم به پرداخت آن ندارد مگر آنکه به صورت رسمی و قانونی تعهد کرده باشد. تعهدات پدر شوهر باید به صورت کتبی و مشخص باشد تا قابلیت استناد در دادگاه داشته باشد. همچنین پدر شوهر به عنوان ضامن نیز می‌تواند مسئولیت پرداخت مهریه را بپذیرد. در نهایت، پرداخت مهریه از سوی پدر شوهر به عنوان هدیه یا کمک خانوادگی جنبه تعهدی ندارد و الزام‌آور نیست.
نسرین شمسی